Sa pakikipagkita sa sinta

Sa pakikipagkita sa sinta

baka mautal lang ako pag kita'y muling magkita

tulad ng dati noong una tayong nagkakilala

- gregoriovbituinjr.

Minsan, sa palengke

Minsan, sa palengke

sa mga tinda mo ba'y pwede ba akong tumawad

kahit wala akong kasalanan, ang aking bungad

bibilhin lang ay kaunti, ito ang aking bayad

muli, tanong ko'y maaari ba akong tumawad

tugon niya: "Piso na nga lang ang tutubuin ko

hihingi ka pa ng tawad, anong kasalanan mo?

bilhin mo lang anong gusto mo nang batay sa presyo

at di na ako gaanong lugi, mura na ito."

kinuha ko'y kamatis, bawang, sibuyas at sili 

kumuha ng okra, talbos ng kangkong at kamote

at binayaran ko nang buo ang aking binili

walang tawad, isang karanasan ko sa palengke

natawa sa sarili, ako pala'y patawa rin

yaong nagtitinda'y di man lang ako patawarin

- gregoriovbituinjr.

Ang pagiging vegetarian at budgetarian

Ang pagiging vegetarian at budgetarian

panibagong tatak sa tshirt ang aking nagawan

pagkat nasusulat ay tunay ngang makabuluhan

kakaibang prinsipyo para sa pangangatawan

sabi'y "I am a vegetarian and a budgetarian."

ayoko nga sa tokhang, ayoko rin sa pagpaslang

di lang ng tao kundi ng hayop sa daigdigan

kung ayaw mong kapwa'y parang hayop na tumimbuwang

bakit pinaslang na hayop ay kinain mo naman

kinakatay nilang manok, baboy, o baka man din

na ang pakinabang sa tao't mundo'y ang kainin

ngunit dinggin mo ang atungal nila pag katayin

umiiyak pag kinulong, ano pa't papatayin

iba ang tingin ko't pagpapahalaga sa buhay

hayop para sa tubo't pagkain ay kinakatay

ngayon, pinili kong kumain ng prutas at gulay

ngunit iba pa kung paano ko isasabuhay

- gregoriovbituinjr.

Muni sa gakgakan

Muni sa gakgakan

sayang lamang ang buhay mo kung wala kang layunin

sa buhay kundi magtrabaho, matulog, kumain

sayang lang ang buhay mo kung wala kang adhikain

kundi magpasarap, lumaklak, lumamon, wala rin

sabagay, ano nga bang pakialam ko sa iyo

kung iyan na ang landas na piniling tahakin mo

subalit huwag mong punahin kung anong pinili ko

lalo't minsan lang tayong mabuhay sa mundong ito

tinahak ko'y aktibismo, may layuning marangal

para sa bayan, masa, manggagawang nagpapagal

sinapuso't sinaisip, prinsipyo'y ikinintal

ipaglaban ang karapatan, katarungan, dangal

iba ako, iba ka, ako'y isang aktibista

huwag mong hanapin sa akin ang di mo makita

huwag mo akong itulad sa iyo, manalig ka

mamamatay akong sa kapwa'y di nanamantala

- gregoriovbituinjr.

* gakgakan - daldalan ng dalawang tao, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 380

* Litratong kuha ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Makiisa sa laban ng manggagawang pangkalusugan

Makiisa sa laban ng manggagawang pangkalusugan

manggagawang pangkalusugan ay taas-kamao

sama-samang kumilos sa adhikang pagbabago

hangarin nila'y proteksyon bilang mga obrero

sa kabuhayan nila't karapatang demokratiko

pagkat may banta ng tanggalan sa kanilang hanay

papalitan ng kontraktwal sa kanila ba'y pakay

ng mga may-ari ng ospital na nabubuhay

sa pagod ng manggagawang nagpapagal na tunay

ngayong may pandemya, saka pa ito nagaganap

silang mga frontliner na sa bayan lumilingap

subalit tatanggalin sila? aba'y anong saklap

di dapat masayang lang ang kanilang pagsisikap

samahan natin ang manggagawang pangkalusugan

taas-kamaong makiisa sa kanilang laban

tulad din nating hangad ay hustisyang panlipunan

samahan sila sa laban hanggang pagtagumpayan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ipanawagan natin ang Labor Power!

Ipanawagan natin ang Labor Power!

Labor Power! yaong panawagan nila't adhika

laban sa krisis at panunupil sa masa't dukha

Labor Power! itayo'y sistemang pangmasang sadya

para sa gobyerno ng manggagawa't maralita

halina't panawagang ito'y ating itaguyod

na kasama ang manggagawa't maralitang lungsod

halina't kumilos dahil ang bansa'y nalulunod

sa bulok na sistema't tayo'y di dapat maanod

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ituloy ang laban ng masa

Ituloy ang laban ng masa

di pa rin nagbabago itong bulok na sistema

kumilos na noon ang manggagawa't aktibista

mula Haymarket Square at welga sa La Tondeña

mula diktadura hanggang pag-aalsa sa Edsa

inaral ang takbo ng pulitika't ng lipunan

bakit laksa'y naghihirap, nagpapasasa'y ilan

bakit pribadong pag-aari'y kamkam ng mayaman

bakit kayraming lupang pag-aari ng Simbahan

kayraming katanungan sa mundo'y dapat masagot

sa mga mapagsamantala'y di dapat matakot

lalaban tayo't maniningil, may dapat managot

tanikalang nakapulupot ay dapat malagot

sistemang bulok ba'y pamana sa kinabukasan

o kikilos tayo upang mapang-api'y hubaran

ng gintong baluting pribilehiyo ng iilan

baguhin na natin ang sistema't tayo'y lumaban

ituloy ang pakikibaka, ang laban ng masa

upang kamtin ng bayan ang panlipunang hustisya

wakasan lahat ng tipo ng pagsasamantala

at wakasan na rin ang paghahari ng burgesya

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Soneto sa manggagawa

Soneto sa manggagawa

kahit delikado ang trabaho ng manggagawa

na paminsan-minsan sila'y ating tinitingala

dahil nasa taas ng pader o sa tuktok kaya

ng gusali, trabaho'y gagawin kahit malula

sapagkat manggagawa, tagaugit ng lipunan

pangunahing nag-aambag sa ekonomya't bayan

silang manggagawa'y tagatimon ng kasaysayan

ngunit tinuturing na mga aliping sahuran

upang makabalik kinabukasan sa trabaho

living wage sa batas, minimum wage ang sinusweldo

ganyan tinatrato ang mga bayaning obrero

dito sa ilalim ng sistemang kapitalismo

uring manggagawa, magkaisa upang lumaya

sa lipunang itong kayo rin mismo ang lumikha

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Ang ating panawagang pampublikong pabahay

Ang ating panawagang pampublikong pabahay

libre, ligtas, sustenableng pampublikong pabahay

panawagan ng maralita't prinsipyadong pakay

itinanim nila ang binhi't tutubo ang uhay

upang mamunga ng inaasam na gintong palay

pampublikong pabahay ang sa dibdib halukipkip

konseptong nagsimula sa pangarap na masagip

sa hirap ang pamilya ng dukhang bugbog ang isip

kung paano kakamtin ang ginhawang nalilirip

di pribadong pag-aari, at di rin namamana

gobyerno'y bahalang may matitirhan ang pamilya

di gaya ngayon, sa paninirahan, bahala ka

mamulubi man sa taas ng bayarin at upa

iba'y patirahin kung di mo gagamitin ito

lalo't lumipat ng tirahan dahil sa trabaho

nagkapamilya ang anak, hihiwalay sa iyo

may laan ding pabahay sa kanila ang gobyerno

iyan ang magandang konseptong dapat ipaglaban

pampublikong pabahay ang ating paninindigan

pag namatay ka, may iba namang gagamit niyan

prinsipyo't tindig para sa makataong lipunan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Soneto sa dukha

Soneto sa dukha

kami man ay dukha

o nagdaralita

di pakakawawa

sa tuso't kuhila

kahit mahirap man

may paninindigan

makikipaglaban

ng may karangalan

kami'y di susuko

sa burgesyang lilo

dugo ma'y kumulo

kami'y di yuyuko

kung dukha man kami

sa bayan may silbi

- gregoriovbituinjr.

- nag-selfie sa People Power monument, 02.25.21

Pasubali

Pasubali

huwag kang basta sumunod sa mga matatanda

akala'y nakakatulong sila't ngawa ng ngawa

kaya ka pinag-aral dahil may sariling isip

na matanto ang mga bagay-bagay sa paligid

ngunit matuto ka sa karanasan nila't kwento

baka may makatas kang magagamit sa buhay mo

magkakaiba ang kalagayan noon at ngayon

tulad sa larong chess, aralin mo rin ang sitwasyon

di pwedeng pulos Ruy Lopez ang opening mong batid

pag nag-Sicilian o Pirc defense na siya'y tagilid

isipin mo ang dapat gawin sa kasalukuyan

kongkretong pagsusuri sa kongkretong kalagayan

alamin mo na rin ang samutsaring pasubali

buhay na ito'y tadtad ng pagbabakasakali

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad sa Taft Ave., malapit sa P. Faura St.

Mga kwento ng nakaraan

Mga kwento ng nakaraan

kwento ng lola ko, noon daw panahon ng Hapon

dinanas nila'y hirap ngunit sila'y nakaahon

dagdag pa, pag nagluto ng sinaing na tulingan

baga ay bao sa tungko, di sa modernong kalan

huwag magwalis sa gabi, mawawala ang swerte

may pera na sa basura, swerte'y galing sa dumi

may narinig daw silang aswang kaya nagtalukbong

may magnanakaw na pala't nanakaw ang panabong

kwento ni ama, noon daw panahon ng martial law

tahimik ngunit kumukulo ang dugo ng tao

subalit nang pumutok ang welga sa La Tondeña

naunawa ng tao ang panlipunang hustisya

"Makibaka, Huwag Matakot" ang kanilang hiyaw

subalit ibatay sa sitwasyon pag isinigaw

bumagsak si Marcos, anong aral na makukuha

ngayon kay Duterte, People Power pa ba'y uubra

kapag magluluto ka raw ng sinaing sa tungko

tingnan-tingnan, baka malata, di ayos ang luto

ating aralin ang mga kwento ng nakaraan

baka may magagamit para sa kasalukuyan

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Ang tatak sa tshirt

Ang tatak sa tshirt

tatak sa tshirt ng makatang mapagtiis

ay "Social Progress should be based on Social Justice"

paninindigan at prinsipyong ninanais

kamtin ng masa laban sa pagmamalabis

payak na panawagan at inaadhika

upang ang bawat isa'y tuluyang sumigla

sa pagkilos laban sa inhustisya't sigwa

na gawa ng mga kuhilang anong sama

- gregoriovbituinjr.

02.25.2021saPeoplePowermonument

Nawalan ng trabaho, pinalayas sa tirahan

Nawalan ng trabaho, pinalayas sa tirahan

O, kayraming manggagawang nawalan ng tirahan

sapagkat sila'y pinalayas sa inuupahan

dahil sa pandemya'y nagsara ang pinapasukan

nawalan na ng trabaho ang obrerong sahuran

nawalan ng pambayad sa kaserang negosyante

kaya pinalayas na sila't di na mapakali

tapos na ang pagtitig sa maagiw na kisame

at naging bubong na nila'y kalangitan sa gabi

kaysakit na pangyayari sa panahong pandemya

walang trabaho't nagsarahan ang mga pabrika

laksa ang apektado nang pandemya'y manalasa

kalunos-lunos na sitwasyong nagsadlak sa dusa

mga manggagawang ito'y dapat alalahanin

tagapalikha upang ekonomya'y payabungin

sa kalsada na tumira, sila'y pagkaisahin

upang malutas ang kaharap nilang suliranin

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Dinggin ang sigaw ng mga manggagawa

Dinggin ang sigaw ng mga manggagawa

"Laganap na tanggalan sa trabaho, ipagbawal!"

at "Likhain ang industriyang akma sa new normal!"

dalawang panawagang ano't tila magkakambal

mensaheng sa kapitalista'y baka makagimbal

subalit iyan ang wastong panawagan, ang tama

sa panahon ang pandemya sa masa'y kumawawa

upang maiwasan ang sigwang nagdulot ng luha

habang panlipunang hustisya ang inaadhika

ito ang tugon nila sa kongkretong pagsusuri

sa sitwasyong ang kapitalismo'y kamuhi-muhi

makatarungang panawagan, prinsipyadong mithi

na dapat mapagtagumpayan, dapat ipagwagi

halina't makiisa sa hiling ng manggagawa

at samahan natin sila sa nagbabadyang sigwa

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ang talumpati

Ang talumpati

mahalagang ating narinig yaong talumpati

ng isang lider-masa, mensahe'y apoy, masidhi

mga datos at tindig na kanyang ibinahagi

ay tagos sa dibdib, katotohanang anong hapdi

pagkat kayrami nang sakripisyo ng mga dukha

sa pakikipaglaban upang hustisya'y mapala

subalit karapatan nila'y binabalewala

sitwasyon nila'y kalunos-lunos, kasumpa-sumpa

kailan matatamo ang ginhawang asam nila

kailan makakamtan ang panlipunang hustisya

naglalagablab ang talumpati ng lider nila

patuloy ang ningas ng apoy ng pakikibaka

marubdob na talumpating talagang tumatagos

upang mapagkaisa ang dukhang binubusabos

ng sistemang kapital, mapagsamantalang lubos

ah, bulok na sistema'y dapat tuluyang matapos

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Panawagan nila'y "No To Jeepney Phaseout!"

Panawagan nila'y "No To Jeepney Phaseout!"

bakit walang habag ang mga kinauukulan

at babalewalain ang kanilang kagamitan

sa pagtatrabaho, paano na ang kabuhayan

kung tuluyang ipi-phase out ang kanilang sasakyan

tatak ng pagka-Pinoy ang mga dyip sa kalsada

isa nang klasikong kilalang-kilala ng masa

makasaysayan ang disenyo't lapat sa kultura

natatangi sa mundo't tinitingnang kakaiba

ipapalit daw sa kanila'y mga modernong dyip

modernisasyon daw ang sa gobyerno'y halukipkip

subalit mini-bus ang ipapalit sa mga dyip

buhay ng kanlang pamilya kaya'y masasagip

paano ang kabuhayan ng ating mga tsuper

ah, dinggin ang panawagan nila sa nasa poder

sigaw nila sa anibersaryo ng People Power

ay "No to jeepney phaseout! Yes to reform! Labor Power!"

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ang makatao nilang prinsipyo

Ang makatao nilang prinsipyo

nilabanan na nila ang anumang demolisyon

hanggang matanggap nila'y walang taong relokasyon

di makatao ang demolisyong naganap noon

at dinudugo sila sa mga bayarin ngayon

sa malayong sukal ay tila dagang pinerwisyo

kaya nabuo ang makatao nilang prinsipyo:

pabahay ay karapatan, pabahay ay serbisyo

huwag itong pagtubuan, huwag gawing negosyo

pilit nilang nilabanan ang pagsasamantala

ng mga burgis na elitista't kapitalista

na ang tingin sa maralita'y masakit sa mata

ng negosyo kaya tinataboy, etsa-puwera

panawagan nila sa plakard ay ating pakinggan

dahil may bahid ng dugo ng pakikipaglaban

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ang ating panawagan: Labor Power

Ang ating panawagan: Labor Power

tatlong dekadang higit naganap ang People Power

nang pinatalsik ng buong bayan ang isang Hitler;

ngayon, obrero'y nananawagan ng Labor Power

na mensahe ng bayan sa nakaupo sa poder

noong diktadurang Marcos, manggagawa'y nagwelga

na ang isyu'y kontraktwalisasyon sa La Tondeña;

ang aral na iyon, ngayon ay itinutuloy pa

para sa kabuhayan, karapatan, demokrasya

ang nilalayon ng diktadura'y katahimikan

upang walang marinig na gulo't katiwalian;

ang nais ng masang manggagawa'y kapayapaan

na tumatagos sa dangal, puso nila't isipan

saanman, ang Labor Power ay paalingawngawin

upang ang bulok na sistema'y ganap nang malupig

lipunang makatao'y itayo para sa atin

at sa lahat ng manggagawa sa buong daigdig

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Karapatan, hindi karahasan!

Karapatan, hindi karahasan!

maliwanag ang panawagan ng matandang iyon

"Karapatan, Hindi Karahasan!" ang kanyang hamon

sa pamahalaan, sa mamamayan, kanyang layon

at paninindigan sa tangan niyang plakard doon

aba'y ilang beses na nga bang winawalanghiya

ang karapatan ng mamamayan, lalo na't dukha

ilang beses na bang masa'y inapi't kinawawa

pati proseso ng batas ay binabalewala

sakit sa kalusugan, idadaan sa pagpatay

kaya maraming ina ang lumuha't naglupasay

bakit dahas ang sagot sa inakalang pasaway

pinaslang agad imbes kausaping malumanay

kaya mensahe ng matanda'y sinasang-ayunan

pagkat iyon sa paniwala ko'y makatarungan

ating isigaw: "Karapatan, Hindi Karahasan!"

na ating iparinig sa namumuno sa bayan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Madalas, natatawa lang tayo sa ating mali

Madalas, natatawa lang tayo sa ating mali

madalas, natatawa lang tayo sa ating mali

ngunit mabuti na iyon kaysa tayo'y mamuhi

sa sarili't magwawasto rin anumang sandali

ang pagwawasto ng mali'y pagbabakasakali

pawang bakasakaling di na natin uulitin

ang mga kamaliang dapat na pakasuriin

dapat matanto't matanggap ang kamaliang angkin

upang sa susunod, ginagawa na'y pagbutihin

ani Ka Freddie, tawanan mo ang iyong problema

ngunit payo niya sa awit ba'y nakakatawa

mahalaga'y nagwawasto tayo't huwag padala

sa kamaliang nagawa't baka pa madisgrasya

may panahon namang itama bawat kamalian

at sana pagwawasto'y ating mapagtagumpayan

- gregoriovbituinjr.

* ang litrato'y kuha ng makatang gala habang naglalakad-lakad kung saan-saan

Di sarili ang aking inuuna

di ko na inisip saan makikinabang ako

o kung pagyaman ay isipin ko pang papaano

basta't madamang may silbi ako sa bayang ito

iyon ay sapat na't payapa ang puso't diwa ko

sariling bukas din naman ay minsang iniisip

subalit ayoko namang laging nananaginip

inalay na ang panahon upang kapwa'y mahagip

nang magkasamang kumilos upang iba'y masagip

laban sa pinunong uhaw sa dugo't magpaputok

laban sa kapitalismong sa tubo nga'y dayukdok

laban sa sistemang bulok na sadyang umuuk-ok

sa bayan kaya maging handa sa pakikihamok

may nagsabi, sarili ko raw ang aking unahin

salamat po, ngunit di iyan ang aking layunin

pagkat nabubuhay ako dahil sa adhikain

upang lipunang makatao'y maitayo man din

- gregoriovbituinjr.

* ang litrato'y kuha ng makatang gala habang naglalakad-lakad kung saan-saan

The YosiBrick Project: Isang munting pagninilay

The YosiBrick Project: Isang munting pagninilay

Matindi na ang pananalasa ng mga upos ng sigarilyong naglulutangan sa ating mga katubigan - sa sapa, ilog, lawa, at laot ng karagatan. Isa ang upos sa pinakamaraming basura sa buong daigdig. Anong dapat nating gawin?

Napagtanto ko ito habang nagbabasa-basa ng mga usapin hinggil sa basura, at ako'y nage-ecobrick sa panahon ng pandemya at nasa bahay lamang. Naisip kong ilagay din sa bote ng plastik, tulad ng ecobrick, ang mga upos ng yosi. Pagbabakasakaling may maitulong upang mabawasan ang upos sa basurahan, lalo na sa karagatan. Dito nagsimula ang proyektong yosibrick.

Maraming naiisip. Mareresiklo ba ang upos? Anong magagawa sa hibla ng yosi? May maimbento kayang makina upang gawing produkto ang upos, tulad ng gawin itong sinturon, pitaka, sapatos o anupaman? Kung ang hibla ng abaka ay nagagawang lubid, at ang hibla ng pinya ay nagagawang barong, ano namang maaaring gawin sa hibla ng upos?

Nais kong gawing parang NGO o kaya'y campaign center laban sa nagkalat na upos ang proyektong paggawa ng yosibrick. Kung ang ecobrick ay paglalagay sa loob ng boteng plastik ng mga ginupit na plastik, sa yosibrick naman ay mga upos ng yosi ang inilalagay. Nais ko itong tawaging The Yosibrick Project. 

Una, syempre, ang asawa kong environmental warrior na si Liberty, bilang kasama sa proyektong ito. Nagsimula kami ni misis sa proyektong ecobrick ng Ministry of Ecology ng Archdiocese of Manila, at nakapagtapos kami ng tatlong araw na seminar na ibinigay naman ng Global Ecobrick Alliance (GEA).

Nagbigay daan ito sa amin upang makapunta at makasalamuha ang iba't ibang tao mula sa mga paaralan at NGO sa pagbibigay namin ng seminar hinggil sa paggawa ng ecobrick. Si misis ang kadalasang tagapagsalita, habang tumutulong ako sa aktwal na paggawa ng ekobrik sa mga mag-aaral. Minsan sa harap nila'y binibigkas ko ang aking mga tula hinggil sa ecobrick. 

Mula sa ecobrick ay pinagyaman naman ang konsepto ng yosibrick, lalo na't isa ito sa pinakamaraming basura sa buong daigdig. Dahil dito'y isinilang ang konsepto ng yosibrick, na tulad din ng ecobrick ay paglalagay ng mga upos ng yosi sa boteng plastik. Pansamantalang solusyon habang naghahanap ng iba pang kalutasan sa suliraning pangkalikasang ito. Hindi na tungkol sa panawagang No Smoking ang proyektong yosibrick kundi hinggil sa naglipanang basurang upos. May ibang grupo na siyang bahala sa kampanyang No Smoking.

Ang misyon, na batay na rin sa mga inilabas kong tula, na maaaring makita sa blog na https://yosibrick.blogspot.com, ay ano ang gagawin sa mga hibla ng upos ng yosi. Kaysa itapon lang, dapat itong maging produkto, halimbawa, damit, bag, sinturon o sapatos. Sinubukan ko ring gawing kagamitan sa fine arts ang mga upos ng yosi, kung saan inipon ko ang mga nagamit nang stick ng barbecue at tinusok sa mga tinalupan kong upos ng yosi upang gawing pampinta ng artist sa kanilang canvas. Nakakadiri kung tutuusin, subalit kailangan nating magbigay ng halimbawa, na mayroon palang magagawa sa upos ng yosi.

Napapansin kong ginagawang proyekto sa eskwelahan ang ecobrick. Ayos lang iyon. Upang matuto ang mga bata sa batayang pag-unawa upang pangalagaan ang kalikasan. Subalit huwag lamang yosibrick ang maging proyekto ng mga bata. Magbibigay lang kasi tayo ng problema sa mga bata. Una, pag ginawang proyekto sa iskul ang yosibrick, tiyak na maghahanap ng upos ng sigarilyo ang mga bata sa basurahan, na pandidirihan nila, at tiyak ayaw ito ng mga magulang. Ikalawa, tutulong ang mga magulang sa paghanap ng upos, na marahil ay bibili pa ng kaha-kaha ng sigarilyo, tatanggalin ang upos, at ibibigay sa mga anak upang gawing proyekto. Paano kung hindi naman naninigarilyo ang mga magulang?Magastos na, ano pang gagawin sa 3/4 ng sigarilyo na tinanggalan ng upos?

Ang kampanyang yosibrick ay pag-aalala sa napakaraming naglipanang upos na kinakain ng mga isda sa karagatan, at nakikita natin sa mga lansangan. Subalit inuulit ko, ang proyektong yosibrick ay hindi na tungkol o lampas pa sa panawagang "No Smoking", kundi ano ang gagawin sa mga naglipanang upos na sinasabing ikatlo sa pinakamaraming naglipanang basura sa daigdig.

Munting konsepto, higanteng gawain. Munting pagninilay, kayraming gagawin. Para sa kapaligiran, para sa daigdig, para kay Inang Kalikasan, mga upos na naglipana sa lansangan ay anong gagawin. Ilang mga mungkahing dapat isagawa:

1) Dapat kausapin ang mismong mga naninigarilyo na huwag itapon kung saan-saan lang ang mga upos ng sigarilyo. Disiplinado rin naman ang marami sa kanila. Katunayan, sa aming opisina, at sa iba pang kapatid at kaalyadong opisina na pinupuntahan ko, naglalagay ako ng titisan o ashtray upang doon ilagay ang upos ng yosi at titis o abo nito.

2) Dapat kausapin ang mga ahensya ng pamahalaan, tulad ng Metro Manila Development Authority (MMDA), Department of Environment and Natural Resources (DENR), at Department of Health (DOH), hinggil sa kampanyang ito, na ginagawa rin nila, subalit marahil ay hindi talaga natututukan. Ang MMDA ay gagawa ng mga titisan at ilalagay sa mga itinakdang smoking area, at mula doon ay titipunin ang mga upos upang gawing yosibrick. Ang DENR upang makatulong sa kampanya ng kalinisan sa mamamayan na isa sa pinakamaraming basura sa mundo ang mga nagkalat na upos ng yosi, na maaaring makain ng mga isda sa laot, o marahil ay makapagpabara ng mga kanal kasama ng plastik, kaya dapat matigil na ang ganitong gawain. Alam nating ang kampanya ng DOH ay No Smoking at Smoking is Dangerous to Your Health, subalit malaki ang maitutulong nila sa MMDA, DENR, at sa iba pang ahensya, lalo na sa publiko, hinggil sa mga nagkalat na upos ng sigarilyo.

3) Dapat kausapin ang Department of Science and Technology (DOST) at ang Philippine Inventors Society (PIS) upang bakasakaling may makaimbento ng makina o anumang aparato na gagawa ng produkto mula sa hibla ng mga upos ng sigarilyo.

4) Pag-aralan ang paggawa ng lubid mula sa hibla ng abaka at paggawa ng barong mula sa hibla ng pinya upang bakasakaling may matanaw na pag-asa kung ano ang maaaring gawin sa hibla ng mga upos ng sigarilyo.

5) Pagkausap sa mga painter, o kaya'y mga mag-aaral ng fine arts sa mga paaralan, hinggil sa paggamit ng upos sa pagpipinta sa canvas o painting.

Lahat ng ito'y pagbabakasakali. Nagpagawa na rin ako ng silkscreen at nagpinta na ng tatlong asul na tshirt kung saan nakapinta: "I am an Ecobricker and a Yosibricker." Ang lahat ng mga naiisip ko hinggil sa mga usaping ito ay tinipon ko sa blog sa internet. Ang mga tula kong ginawa hinggil sa ecobrick ay nasa https://ecobricker.blogspot.com/ habang ang mga tula naman hinggil sa proyektong yosibrick ay nasa https://yosibrick.blogspot.com/. Sa ngayon ay ito muna.

Sa mga interesadong tumulong sa The Project Yosibrick, mangyaring makipag-ugnayan sa inyong lingkod o kaya'y sa aking misis, upang tuloy-tuloy ang pagsisimula ng The YosiBrick Project. Maraming salamat po. Mabuhay kayo!

- gregoriovbituinjr.

02.25.21

Dalawang metrong social distancing

Dalawang metrong social distancing

sinunod natin ang isang metrong social distancing

pagkat pandemya, walang beso-beso, kissing-kissing

di na uubra ang diskarte mong patsansing-tsansing

ngayon, dalawang metro na ang nais iparating

aba, aba, aba, sadyang kaylayo na ng agwat

palayo ng palayo, walang usap, pwede kindat

pagbaka sa terorismo'y ito na ba ang hudyat

pinapraktis na ang layo-layo, di na maawat

tumitindi na rin kasi ang lagalag na virus

may bagong baryant daw na nakikita nilang lubos

mahal na ang mga bilihin, kaylaki ng gastos

ingat-ingat, layo-layo, bagamat kinakapos

laganap na ang teorya ng walang pakialam

o walang pakialaman kahit ka pa magdamdam

sa paraan bang ito, ligalig ay mapaparam?

o mag-aalsa pa rin ang masang may pakialam?

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Isipin mo ang iyong distanya

ISIPIN MO ANG IYONG DISTANSYA

"Mind your distance." Bilin sa naglalakad sa Tutuban

isipin ang distansya sa bawat nilalakaran

kung gaano kalapit o kalayo sa sinuman

pagbabakasakaling di kayo magkahawaan

sabi ng isang patalastas: Bawal magkasakit

dapat may isang metrong agwat ang layo o lapit

kahit kasama'y sinta, layo-layo kayo saglit

mahirap namang para kayong kolang nakapagkit

bakit pinagsusuot ng face mask at face shield kayo

bakit dapat may agwat, mag-social distancing tayo

"Mind your distance," matalino ka, unawa mo ito

di man saktong isang metro, ito'y pag-isipan mo

parang ketong noong unang panahon ang pandemya

dapat lumayo sa katabi baka mahawa ka

pag nasa labas ka, tantyahin ang iyong distansya

huwag balewalain nang makaiwas sa dusa

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Huwag mahihiyang magtanong

Huwag mahihiyang magtanong

ayon nga sa RiteMed, "Huwag mahihiyang magtanong"

kahit sa pandemya, ito'y kanilang sinusulong

payo ring mag-social distancing saanman sumuong

kung katabi'y di ito alam, atin nang ibulong

"social distancing saves lives", payo sa atin ng RiteMed

simpleng bilin upang buhay nati'y di tumagilid

at kung nauunawa mo, sa kapwa'y ipabatid

upang di bara-bara, baka sa kanila'y lingid

di na lamang sa karatulang kapantay ng mata

ang tagubiling ito upang mabasa ng masa

ipininta sa sahig, kakaibang karatula

tila isang biyaya ang kanilang paalala

kung di mo alam kung bakit nagso-social distancing

huwag mahiyang magtanong, ikaw ay sasagutin

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Para lahat, ligtas

PARA LAHAT, LIGTAS

nakapinta sa daang baka iyo ring nilandas

ang bilin kung sa trabaho'y papasok o lalabas

kung sa palengke patungo upang bilhin ay prutas

o kung pupunta sa botika para sa panlunas

payo upang mapalayo ang anak sa disgrasya

at tirintas ng pag-ibig para sa sinisinta

payo upang di magkahawaan sa opisina

pagbabakasakali upang malayo sa dusa

layong isang metro lagi para lahat ay ligtas

simpleng bilin sa bayan pagkat buhay ang katumbas

unawain natin ng ganap at maging parehas

upang di magkasakit, may problemang malulutas

naliligalig tayo't may pandemyang sinusumpong

iligtas ang kapwa't iba ang ating sinusuong

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Maghinaw ng mabuti

Maghinaw ng mabuti

I have two hands, anang awit

the left and the right pa'y sambit

ngunit binago kong pilit

hold them down, into the faucet

maghinaw, clean the germs to beat

wash them softly, aking hirit

one, two, three, wala pang saglit

clean little hands, good, kaybait

- gregoriovbituinjr.

Pangwawasak ng kapitalismo sa kalikasan

Pangwawasak ng kapitalismo sa kalikasan

natanto mo bang sa ilalim ng kapitalismo

puno'y walang anumang halaga sa ating mundo

maliban na lang kung tuluyang puputulin ito

upang pagtubuan lalo't nilagyan na ng presyo

saka mo lang mauunawa kung anong dahilan

ng pagkasira nitong daigdig nating tahanan

at ng unti-unting pagkawasak ng kalikasan

at pagkabalahura ng ating kapaligiran

walang pakialam ang kapitalista sa atin

maliban lang kung sa iyo siya'y may kikitain

kahit na ang kalikasan ay kanyang wawasakin

kumita lang ng limpak at malaking tutubuin

kapitalismo'y dahilan ng ating pagkawasak

sistemang ito'y palitan na't tuluyang ibagsak

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Magtanim ng mabuti

Magtanim ng mabuti

sa kapwa'y itinatanim natin ang kabutihan

upang walang kaguluhan kundi kapayapaan

sa puso'y tinatanim ang bugtong na karangalan

upang masawata rin ang anumang kahangalan

nasa ugat naroroon ang bisa ng pagsinta

sa ating kapwa't sa bayan, maging sino man sila

sa mabuting puso't matinong diwa'y nagkakasya

upang tiyaking lumago ng maganda't magbunga

susumbatan mo ba ang tulad ko pag di ginawa

ang tungkuling itinalaga sa akin ng madla

sa Kartilya ng Katipunan, nasasaad sadya

sabi, sa taong may hiya, salita'y panunumpa

kaya itanim natin yaong binhing mabubuti

upang mamunga ng mabuti't sa bayan may silbi

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Maging ligtas

Maging ligtas

munting abiso sa apakan saanman mapunta

upang matiyak ang kaligtasan ng kapwa masa

na dapat nating unawain sa tuwi-tuwina

pagkat nasa panahong kakaiba't may pandemya

maging ligtas di lamang para sa iba, sa iyo

ang isang metrong agwat ay personal mong espasyo

matsing ma'y lumambi-lambitin sa kabilang dulo

pagong na mautak ay ngingisi-ngisi lang dito

nang iniligtas ng langgam ang tipaklong sa baha

kaligtasan sa pandemya'y iyong mauunawa

at nang inihulog ng buwan ang sundang sa lupa

mga traydor na sakit ay dapat iwasang lubha

mga bilin ng kaligtasan ay ipamahagi

upang ang tinatawag mong kapwa'y di mapalungi

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Sa bawat pintig ng orasan

Sa bawat pintig ng orasan

bawat oras, minuto, segundo nga'y humihinga

sa ibinigay na panahon, tayo ba'y masaya?

nakikipagkapwa-tao, di nagsasamantala?

at di iniisahan para sa tubo ang masa?

paano ba natin sinusulit ang bawat oras

natin sa mundong samutsari ang danas at dahas?

asam na pag-asa ba'y lumalapat ng madulas?

pakikitungo ba sa kapwa'y parehas at patas?

sa Kartilya ng Katipunan ay may ibinilin

pati na rin sa awiting Usok ng grupong Asin

sabi nila: "Ang panahon ay huwag mong sayangin"

mahalagang diwang dapat nating pakaisipin

may awit pang "Pana-panahon ang pagkakataon,

maibabalik ba ang kahapon? - Noel Cabangon

isagawa nang wasto ang ating layon at misyon

tuparin ng tapat habang tayo pa'y may panahon

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Kwento: Paggunita sa Unang Pag-aalsang EDSA

PAGGUNITA SA UNANG PAG-AALSANG EDSA

Maikling kwento ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nag-aral at grumadweyt ako ng elementarya sa paaralan ng mga madre sa Nazareth School sa Sampaloc, Maynila, 1981. Nag-aral at grumadweyt ako ng high school sa paaralang pinamumunuan ng mga pari sa Letran sa Intramuros, Maynila, Abril 1985. Pumasok ako sa kolehiyo kung saan kayraming aktibista, na pinagtapusan naman nina Tatay at Nanay, sa kursong BS Aeronautical Engineering, Hunyo 1985.

Kaya nasa sapat na gulang na ako upang masaksihan ang unang pag-aalsang EDSA. Labingpitong gulang ako at nasa unang taon na sa kolehiyo. Panahon iyon na wala nang pasok sa aming unibersidad na FEATI University dahil sa rali at pag-aaklas ng mga estudyante mula pa ng kalagitnaan o magtatapos na ang taon ng 1985. Hindi pa ako aktibista noon kaya hindi ko pa nauunawaan talaga ang mga nangyayari. 

Di ako makapasok sa pamantasan dahil hinaharang ng mga estudyanteng nagrarali, kaya nakikinig na lang ako sa iba’t ibang isyung binibigkas ng mga naka-megaphone at may mga dalang plakard.

Naging kasapi ako noon ng Catholic Youth Movement (CYM) sa Our Lady of Loreto Parish sa Bustillos St., sa Sampaloc, Maynila, nang makatapos ako ng tatlong araw na seminar ng CYM noong 1984. Ang aking ama naman ay kasapi ng Holy Name Society sa simbahang iyon.

Noong Pebrero 1986, kasagsagan na ng pagkilos ng mga tao sa EDSA. Sumama ako sa ilang kasapi ng Holy Name Society na magbigay ng mga pagkain sa EDSA. Nangalap naman ang aking ama ng tinapay sa mga bakery na nagbigay naman, pati bakery ng kanyang pinsan sa Project 8. Nagbigay sila nang malamang ibibigay sa mga tao sa Edsa ang tinapay.

Sa Edsa ay naging saksi ako sa mga naroong sundalong armado at mga pari’t madreng nagdarasal, at mga karaniwang tao. Saksi ako nang ibaba ng mga armadong nakasakay sa tangke de gera ang kanilang baril at inabot ang rosaryo at bulaklak na bigay ng mga tao.

Sumama ako nang malaman kong nagkakaisa ang mga tao upang labanan ang diktadura at upang mapaalis si Marcos sa Malakanyang. Sumama ako dahil noong bata pa ako’y tinanggal ng pamahalaang Marcos ang kinagigiliwan namin noong palabas na cartoon sa telebisyon – ang Mazinger Z at ang Voltes V. Kaya sa mga nakapuntang kabataan sa Unang Pag-aalsang Edsa, di ko itinuturing na isa akong bayani, kundi saksi at kaisa ng bayan. Mas itinuturing ko ang sarili kong kabilang sa Voltes V generation na nagpalayas sa halimaw na diktador. Let’s volt in! 

* Unang nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Pebrero 16-28, 2021, pahina 14.

Panawagan sa World Day of Social Justice

Panawagan sa World Day of Social Justice

ngayong Pebrero a-beynte, World Day of Social Justice

ating alalahanin ang mga nangagtitiis

sa kawalang hustisya, ligalig, danas na amis

asam na anumang siphayo'y mawala't mapalis

hustisya nawa'y kamtin ng buhay na iwinala

sapagkat walang pusong halimaw yaong nanudla

parak ay ginawang berdugo ng puno ng bansa

habang mga kuhila'y ngising aso't tuwang-tuwa

"End the assault! Stop the killings!" itong aming hiyaw

"Justice for all victims of E.J.K." pa'y aming sigaw

yaong mga inosenteng biktima'y binalaraw

mga ina'y lumuha't walang hustisyang matanaw

may bahid ng dugo ang katarungang nilalayon

dahil may pakana'y asong ulol o tigreng buhong

naglalaway makakita ng nagpilang kabaong

utak nito'y panagutin, parusahan, ikulong

Pandaigdigang Araw ng Hustisyang Panlipunan

isang araw na oportunidad sa sambayanan

nang sama-samang kumilos para sa katarungan

na sana'y kamtin ng mga mahal nilang pinaslang

- gregoriovbituinjr.

02.20.2021

Ang nagwawalis sa lansangan

Ang nagwawalis sa lansangan

mabuhay ang masang tagapaglinis ng kalsada

mabuhay ang manggawang nag-ayos ng basura

kaysipag sa trabaho kahit umagang-umaga

kapuri-puri matanaw mo lang ang tulad niya

kaya di na madawag ang kagubatan ng lungsod

na sa iyong paglalakad ay di matatalisod

pagkat sila ang dahil ng linis na tinaguyod

tinatahak ang daang sa mata'y kalugod-lugod

kalat mo, kalat ko, kalat ng masa'y winawalis

tinitiyak na kapaligiran ay anong linis

nawawala sa puso ang danas na dusa't amis

lalo't may pandemya pa't maraming di makaalis

maraming salamat sa nagwawalis ng lansangan

tinatanggap mong sahod sana'y maayos din naman

salamat sa pangangalaga ng kapaligiran

at sa tapat mong tungkuling paglingkuran ang bayan

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Kagamitan sa pagpipinta mula sa upos

Kagamitan sa pagpipinta mula sa upos

istik ng barbekyu't upos ng yosing natipon ko

yaong nasa bungang tulog habang mahimbing ako

kara-karakang gumising, naghilamos ng todo

pampahid ng pintura sa kambas yaong produkto

papel sa upos ay papungas-pungas kong tinanggal

maingat, marahan, may guwantes, para bagang hangal

at nilinis ang mga istik na animo'y punyal

walang kain sa umaga'y ito ang inalmusal

marahang-marahang tinusok ang istik sa upos

upang di mabigla baka sa kabila'y tumagos

at tinali ng goma mula sa gulay at talbos

iyon na, pampahid ng pintura'y produktong lubos

ito'y pagbabakasakaling may magawa naman

bilang munti nating ambag kay Inang Kalikasan

kayraming naglipanang upos sa kapaligiran

malaking suliraning dapat bigyang kalutasan

- gregoriovbituinjr.

Produkto mula sa upos at istik ng barbekyu

Produkto mula sa upos at istik ng barbekyu

upos ng yosi't istik ng barbekyu'y tinipon ko

bakasakaling makagawa ng bagong produkto

aba'y pampinta sa kambas ang nagawa kong ito

mula sa binasurang upos, may bagong proyekto

nakakadiri sa una, ngunit may dapat gawin

sa nagkalat na upos sa kapaligiran natin

napanaginipan ito minsang gabing mahimbing

at sinimulan ko na agad nang ako'y magising

ano bang pakinabang ko rito, marahil wala

wala, wala, wala, mabuti pa ang tumunganga

subalit ang kalikasan ay labis nang kawawa

pagkat upos ng sigarilyo'y naglipanang sadya

ngayon, nagpasya akong gawin ang nasasaisip

lalo't mula sa bungang-tulog o sa panaginip

- gregoriovbituinjr.

Ang orasan sa puno

Ang orasan sa puno

animo'y sining ni Salvador Dali ang litrato

ito'y agad kong napagtanto kaya kinunan ko

umiindayog sa reyalidad ang suryalismo

na animo'y ibang daigdig ang pinapasok mo

anong ginagawa ng orasan sa punong iyon

na dapat nakasabit sa bahay ang tulad niyon

nilagay sa puno, di naman talaga tinapon

kakaiba ang katotohanang naglilimayon

tila pinta ni Salvador Dali ang reyalidad

ayon sa kanyang naisip at sa atin bumungad

sali-saliwa man ang bulaklak na bumukadkad

na di madalumat ano ba talaga ang hangad

sinipat at sinuri ang di basta napapansin

baka sa bawat oras na ginugol ay may bilin

mahalaga ang panahong dapat wastong gamitin

upang tadhana'y matutuksong pumanig sa atin

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Labis-labis na inhustisya

Labis-labis na inhustisya

Disyembre Diyes - araw ng pantaong karapatan

Pebrero Beynte - araw ng hustisyang panlipunan

pawang mahahalagang araw na pandaigdigan

at dapat laging ginugunita ng sambayanan

mula sa pantaong karapatan, alalahanin

ang katarungang panlipunang dapat pairalin

labis-labis na ang inhustisya sa bayan natin

tokhang, pagpaslang ng mga inosenteng bata rin

pulos preemptive strike sa mga wala pang sala

upang bantang krimen ay di na raw nila magawa

hustisya sa mga buhay na kanilang winala

katarungan sa mga pangarap na pininsala

may oras tayo para sa panawagang HUSTISYA!

may oras pa tayo upang maysala'y isakdal na

karapatang pantao at panlipunang hustisya

ay tila magkapatid na kailangan ng masa

sa mga araw na ito'y dapat tayong kumilos

laban sa inhustisya'y magpahayag tayong lubos

World Day of Social Justice ay araw ng pagtutuos

singilin ang maysala sa buhay nilang tinapos

- gregoriovbituinjr.

Soneto sa Hustisyang Panlipunan

Soneto sa Hustisyang Panlipunan

salamat sa mga kasamang nakiisa

at World Day of Social Justice ay naalala

"End the Assault!" ay nasulat sa plakard nila

"Stop the Killings!", pagpatay ay itigil na

"Justice for all victims of E.J.K.!", sabi pa

labis-labis na ang inhustisya sa bansa

pagpaslang na ikinatakot na ng madla

idinamay pa'y mga inosenteng bata

walang proseso, binabaril, parang daga

"Trabaho para sa lahat!" ang panawagan

nitong manggagawa: "Itigil ang tanggalan!"

lalo't pandemya'y dinanas ng mamamayan

dapat umiral ang hustisyang panlipunan

dapat ding isigaw: Hustisya! Katarungan!

- gregoriovbituinjr.

* Tuwing Pebrero 20 ay World Day of Social Justice, idineklara ito ng UN General Assembly noong 2007

Mga basura sa bangketa

Mga basura sa bangketa

kayraming basura

doon sa bangketa

sino bang kukuha?

hahayaan lang ba?

walang pumapansin

kahit napapansin

anong dapat gawin

pabayaan lang din?

sinong may pakana

ng ganitong gawa

tingin ba ng madla

gobyerno'y pabaya?

sinong magtatapon

ng basurang iyon?

huwag magmarunong

mabuti'y tumulong

- gregoriovbituinjr.

- litratong kuha ng makatang gala sa isang bangketa niyang dinaanan

Samutsaring muni

Samutsaring muni

minsan, di ko na madalumat

bakit ako nagkakasugat

di lang sa katawan o balat

kundi ang pusong nagkapilat

pinapasok ko man ang lungga

nitong mababangis na daga

dahil ang kapara ko'y pusa

na dadalaw sa minumutya

isasargo ko na ang bola

upang maipasok ang pula

bakasakaling makapasa

sa pagsusulit at balasa

kaharapin man ang pighati

sa pakikibaka'y lalagi

suliraning malaki't munti

malulutas di't di hihindi

pipitikin kita sa ilong

pag di mo nasagot ang tanong

kung pipitas ka man ng labong

ilutong kasama'y bagoong

- gregoriovbituinjr.

- litratong kuha ng makatang gala sa isang bangketa niyang dinaanan

Pag-ako, Pangako, Pagpako

Pag-ako, Pangako, Pagpako

laman ng dibdib ng pagsuyo

na huwag sanang masiphayo

upang puso'y di magdurugo

sakaling makata'y mabigo

mga hugis ay nakikita

animo'y namamalikmata

pagsasama'y tumagal sana

magsinta'y maging maligaya

bawat pangako'y inaako

upang tupdin ng buong puso

inaako bawat pangako

upang di tuluyang mapako

ako ba'y hangal sa pag-ibig?

dahil sa mutya'y kinikilig

nais ko siyang makaniig

at kulungin sa aking bisig

- gregoriovbituinjr.

- litratong kuha ng makatang gala sa isang pinta sa pader na kanya noong nadaanan

Mga buto ng okra

Mga buto ng okra

paborito ko na ang okra mula pagkabata

kaya madalas sa almusal ko'y di mawawala

isasapaw sa sinaing, kaysarap namang sadya

nang magkapandemya, okra'y itinanim ko na nga

kayraming nawalan ng trabaho, pandemya'y lagim

pinalayas sa inupahan, nadama'y panimdim

kaya pinag-ukulang pansin ko na ang magtanim

upang may mapitas sa kalagayang takipsilim

buto ng okra'y hiniwalay sa katawan niyon

nang pinatuyo ko'y lumiit, gayon pala iyon

sa mga boteng naipon na dapat itatapon

yaong pinagtamnan ng buto sa buong maghapon

oo, magsasaka sa lungsod ang aking kapara

sa aspaltadong lungsod ako'y nagtanim-tanim na

- gregoriovbituinjr.

#urbanfarming #pagtatanimsalungsod #magtanimupangmaymakain

#tubongsampalocmaynila #pagtatanimsaopisinasapasig

Mga binhi ng sili

Mga binhi ng sili

noon nga'y bumili pa ako ng binhi ng sili

kung saan sa tindahan ito pa'y nakapakete

itinanim ko sa plastik na paso't pinaparami

dahil sa pandemya, nagtanim-tanim na rin dine

dahil nananahan sa sementadong kalunsuran

kung saan walang malaking espasyong pagtatamnan

sa mga boteng plastik ng softdrink na walang laman

napiling magtanim, sansakong lupa'y bibilhin lang

ngayon, di na ako bumili ng nakapakete

ginamit na'y mga tuyo't napabayaang sili

kinuha ang binhi, tinanim, nagkaroong silbi

wala pang plastik na sa kalikasan ay salbahe

nang magkapandemya'y naging magsasaka sa lungsod

magtanim sa boteng plastik na'y itinataguyod

pag namunga'y may pakinabang at nakalulugod

bakasakaling maibenta sa munti mang kayod

- gregoriovbituinjr.

#urbanfarming #pagtatanimsalungsod #magtanimupangmaymakain

#tubongsampalocmaynila #pagtatanimsaopisinasapasig

Ang payo

Ang payo

mag-ingat lagi sa mga gubat mong papasukin

anang isang kasama, pinayo niya sa akin

pag-oorganisa't propaganda'y iyong masterin

nang kayanin ang mga daratal na suliranin

tulad ng chess ay aralin mo ang pasikut-sikot

anong tamang sulong, anong basa mo't iyong sagot

ituring mong isang puzzle, at labanan ang takot

bagong sitwasyon, bagong sistema, masalimuot

gumapang man ang dahongpalay sa iyong katawan

mahulog man sa hukay o ikaw ay magulungan

maging listo sa panganib na di mo mapigilan

magpakatatag, tiyaking malinaw ang isipan

sa welga, makinarya'y huwag hayaang ilabas

obrero'y pagkaisahin laban sa mararahas

pakatandaan, anumang problema'y malulutas

ituring mong gubat mo ang gubat na nilalandas

- gregoriovbituinjr.

* Litratong kuha ng makatang gala habang naglalakbay sa isang lalawigan.

Kwento: Babae ka! Hindi babae lang...

BABAE KA! HINDI BABAE LANG...

Maikling kwento ni Gregorio V. Bituin Jr.

Lumabas ako ng bahay upang pumunta ng botika para bumili ng gamot nang makasalubong ko ang isa kong kaklaseng babae noong elementarya. Namumugto ang kanyang mga mata. Marahil maghapong umiyak. 

Nagkatinginan kami, nagbatian. Kinumusta ko siya. Sabi niya, okay lang, sabay ngiti ng matipid. Hanggang tumungo siya at mukhang iiyak. 

Isa iyong araw na hindi kaiba sa karaniwan. Subalit para kay Magdalena, ang araw na iyon ay parang kanyang kamatayan. Dahil binugbog na naman siya ng kanyang kinakasama. Kaya niyaya ko muna siya sa isang restoran sa kabilang kanto. Umorder ako ng paborito kong tapsilog. Softdrinks na lang daw sa kanya. Hanggang kinumusta ko ang kanyang buhay may-asawa. Matagal bago siya umimik. Para bang naghahanap ng tapang na isiwalat ang nasa dibdib.

Barkada ko siya noong elementarya. Lagi kong kalaro, at minsang nakatabi sa klase. Matalino siya, maganda, at magaling. Subalit hindi gayon ang nangyari sa kanyang buhay-pag-ibig. Naipagtapat niya sa akin na malimit siyang bugbugin ng kanyang kinakasama. Ipinakita niya sa akin ang mga pasa sa kanyang braso at likod.

Sinabi ko, "Mali ang ginagawa niya sa iyo. Bakit hindi mo siya iwan?"

Anya, "May anak kami. Siya lang ang kumakayod para sa amin. May mali din kasi ako, minsan ay hindi agad ako nakakapagluto ng hapunan. Nakatulog kasi ako dahil sa pagod sa maghapong paglalaba at sa pag-aalaga kay Baby."

Sabi ko uli, "Mali naman na bugbugin ka agad dahil hindi ka nakapagluto ng hapunan."

Sabi niya, "Wala akong magawa. Babae lang ako. Sa kanya ang bahay at siya ang nabgtatrabaho. Hindi ko naman siya maiwan dahil paano na kami ng anak ko? Saan kami pupunta? Matagal nang patay sina Papa at Mama."

Sabi ko, "Alam mo, klasmeyt, noong magkaklase tayo sa elemtarya, hanga ako sa iyo dahil laging mataas ang grado mo kumpara sa akin. Naalala ko pa nang tinulungan mo ako sa ilang subject, tulad ng Pilipino at Araling Panlipunan."

Bahagya na siyang umimik. Sabi niya, "Wala iyon, nakaraan na iyon. Nagkita nga kami minsan ng ilan nating klasmeyt noon. Bakt wala ka sa reunion?"

"Hindi ko agad nalaman iyon. Tapos na nang malaman ko sa mga litrato n'yo sa pesbuk. Siyanga pala, 'yung kaninang sinabi mo, hindi ako kumporme roon."

"Saan?"

"Sa sinabi mong babae ka lang. Alam mo, klasmeyt, babae ka! Hindi babae lang. Kayo ang kalahati ng daigdig. Kung hindi dahil sa inyo, wala kaming mga lalaki. Kung hindi dahil sa inyo, wala tayong lahat dito. Kaya huwag mong sabihing babae ka lang. Babae ka!"

Matagal na katahimikan. Napaisip siya. Maya-maya ay nagsalita siya.

"Ano namang gagawin ko?" anya.

"Tanda mo ba ang mga bayaning pinag-aralan natin noon sa Araling Panlipunan. Sina Gabriela Silang, Teresa Magbanua, Trinidad Tecson, Tandang Sora, Gregoria de Jesus? Hindi ba't sila'y mga matatag na kababaihan ng kanilang panahon, lider ng kanilang henerasyon upang ipagtanggol ang bayan mula sa pang-aapi at pagsasamantala ng mga dayuhan at kababayang naghahari-harian sa lipunan? Ikaw pa nga ang nagturo sa akin niyan noon sa Araling Panlipunan kaya nakapasa ako, di ba? Tanda mo?"

Napangiti siya.

"Kung okay lang sa iyo, may pulong ang mga kababaihan tulad mo para sa pagkilos ng mga kababaihan sa Marso Otso. Nais kong makasama ka roon. Okay ba sa iyo? Nais kitang tulungan. Pwede mo ring isama ang anak mo kung walang magbabantay. Ano?"

"O, sige, sasama ako. Kailan ba ang miting na iyon?"

* Unang nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Pebrero 1-15, 2021, pahina 16-17.